ODF

Voor de uitwisseling van reviseerbare documenten.

Nederlandse overheden (Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen) en instellingen uit de (semi-) publieke sector.

ODF is een applicatie- en leveranciers-onafhankelijke, duurzaam toegankelijke documentstandaard.  Ook in de toekomst blijven ODF bestanden toegankelijk, ongeacht de kantoorapplicaties die op dat moment al dan niet worden ondersteund.

ODF bestanden hebben een structuur waardoor ze gemakkelijk te exporteren zijn naar PDF documenten die voldoen aan duurzaamheids- en toegankelijkheidsrichtlijnen. Dankzij deze structuur kunnen zoekmachines ODF bestanden goed indexeren en vinden.

Alle gangbare kantoorapplicaties kunnen ODF bestanden lezen en schrijven. Het gebruik van het standaardformaat ODF staat los van het al dan niet gebruiken van vrije of open source kantoorapplicaties.

ODF beschrijft een verzameling op XML gebaseerde open formaten voor teksten, spreadsheets, presentaties en plaatjes. ODF scheidt inhoud van opmaak door het gebruik van style sheets, en lijkt in dit opzicht op HTML en CSS. Een ODF bestand is een gecomprimeerd ZIP archief dat verschillende XML bestanden bevat, waaronder gebruikelijk 'content.xml' (de inhoud) en 'styles.xml' (de opmaak).

ODF heeft de interessante eigenschap dat het andere bestandsformaten zoals PDF kan inkapselen. Zo is het mogelijk om een document in ODF met z'n PDF representatie in hetzelfde ODF bestand op te slaan.

Open Document Formaat

Specificatiedocument ODF

Handreiking Open Documentformaten NOiV

ODF Validator

Het Forum Standaardisatie adviseert twee open standaardformaten voor afbeeldingen in ODF bestanden:

• PNG is een open standardformaat voor afbeeldingen dat gebruik maakt van exact omkeerbare datacompressie ('lossless compression').
• JPEG is een open standaardformaat voor afbeeldingen dat gebruik maakt van niet-omkeerbare datacompressie ('lossy compression').

Deze standaarden staan niet afzonderlijk in de 'pas-toe-of-leg-uit' lijst.

In 2017 besloot het Forum Standaardisatie een standaardsyntaxis toe te passen op de beschrijving van de functioneel toepassingsgebieden van standaarden op de ‘Pas toe of leg uit’-lijst. Aan de hand van deze syntaxis hebben we het functioneel toepassingsgebied van deze standaard ODF  aangepast. Dit is bekrachtigd door het Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) op 25 mei 2018. Een toelichting treft u in dit document.

Bij de opname op de 'pas-toe-of-leg-uit'' lijst deed het College Standaardisatie de volgende oproepen ten aanzien van de adoptie van de standaard:

1. Het opnieuw onderschrijven dat burgers en bedrijven mogen eisen dat een overheidsorganisatie een officebestand in ODF aanlevert en dat zij het recht hebben documenten in ODF aan te leveren.
2. Het door Bureau Standaardisatie laten uitwerken van een plan  voor het voortzetten van de ondersteunende activiteiten rondom de adoptie van ODF (o.a. het actualiseren van de  ‘Handreiking Open Documentformaten voor de Overheid’), zoals werden ontplooid door het programmabureau ‘Nederland Open in Verbinding’. Dit gebeurd samen met partijen in de community (zoals de OpenDoc Society en de ODF gebruikersgroep voor overheden)  Het uitgangspunt hierbij moet zijn dat het Forum  een faciliterende rol heeft en dat de activiteiten zoveel mogelijk een plaats krijgen bij de diverse community-partijen.
3. Het oproepen van verantwoordelijke ministeries om in regelgeving te verwijzen naar standaarden op de lijst voor ‘Pas toe of leg uit’ (en niet naar specifieke producten zoals Microsoft Excel) en waar nodig bestaande regelgeving hier op aan te passen.
4. Het oproepen van standaardisatie-organisatie OASIS om het versiebeheer van ODF zodanig in te richten dat onduidelijkheid  over verschillende versies kan worden weggenomen.

15-06-2012

15-11-2010

ODF is het voorgeschreven formaat voor het uitwisselen van reviseerbare (bewerkbare) documenten. In geval van het uitwisselen van niet reviseerbare documenten zijn de formaten PDF 1.7 en PDF/A beschikbaar.

ODF beschrijft verschillende bestandsformaten, allen gebaseerd op XML en ZIP archivering: .odt voor tekstdocumenten, .ods voor spreadsheets, .odp voor presentaties en .odg voor graphics.

ODF documenten kunnen afbeeldingen bevatten. Hiervoor zijn de open standaardformaat JPEG of PNG aangewezen (zie Toetsingsinformatie onder).

Bij de aanschaf of ontwikkeling van (kantoor)software voor de bewerking van documenten die worden uitgewisseld met burgers, bedrijven of andere overheidsorganisaties.

Deze (kantoor)software moet ODF volledig ondersteunen en mag daarnaast andere (zoals leveranciersafhankelijke) documentformaten ondersteunen.

De verplichting geldt niet voor (kantoor)software waarmee alleen documenten worden bewerkt die binnen een organisatie worden uitgewisseld.

Voor Inkoop zal ODF met name voorkomen onder de volgende categorieën en CPV codes:

• 48300000-1 Software voor het maken van documenten, tekeningen, afbeeldingen, dienstregelingen en productiviteit
• 72212300-2 Diensten voor ontwikkeling van software voor het maken van documenten, tekeningen, afbeeldingen, dienstregelingen en productiviteit
• 72512000-7 Documentbeheerdiensten
• 72330000-2 Diensten voor inhouds- of datastandaardisatie en –classificatie
• 30232100-5 Printers en plotters
• 48773000-7 Printersoftware-faciliteiten
• 48824000-0 Printerservers
• 30216110-0 Scanners voor computergebruik
• 48318000-0 Scannersoftware
• 79999100-4 Scanningsdiensten