Forumadvies NL GOV profile for CloudEvents

Vergadering: Forum Standaardisatie woensdag 24 september 2025

Agendapunt: 4a

Aan: Forum Standaardisatie

Van: Stuurgroep Open Standaarden

Bijlagen:

1. Advies

Het Forum Standaardisatie adviseert om versie 1.0 van NL GOV profile for CloudEvents te verplichten (‘Pas toe of leg uit’-verplichting) via plaatsing op de ‘Pas toe of leg uit’-lijst van het Forum Standaardisatie. Het voorgestelde functioneel toepassingsgebied voor NL GOV profile for CloudEvents is:

NL GOV profile for CloudEvents moet worden toegepast op het notificeren over gebeurtenissen op wijzigingen in alle registers.

De termen ‘registers’ en ‘(basis)registratie(s)’ worden in de praktijk vaak door elkaar heen gebruikt. Voor het functioneel toepassingsgebied van deze standaard kunnen deze als synoniemen van elkaar worden gezien. Het Forum Standaardisatie heeft afdoende vertrouwen in het open standaardisatieproces van Logius voor NL GOV profile for Cloudevents en adviseert om aan Logius het predicaat ‘Uitstekend beheer’ toe te kennen voor NL GOV profile for CloudEvents.

In de rest van dit document wordt dit advies nader onderbouwd. Hoofdstuk 2 geeft een korte uitleg van het nut en belang van de standaard. Hoofdstuk 3 beschrijft het proces waarmee dit advies tot stand kwam, alsmede de vervolgstappen. Hoofdstuk 4 beschrijft de resultaten van de toetsing van de standaard op de inhoudelijke hoofdcriteria. Tot slot geeft hoofdstuk 5 aanvullende adviezen om de adoptie van de standaard te stimuleren.

2. Korte beschrijving van de standaard

2.1 Over de standaard

NL GOV profile for CloudEvents is een set afspraken over hoe de Nederlandse overheid gebruik kan maken van de internationale standaard CloudEvents. NL GOV profile for CloudEvents wordt een ‘notificatiestandaard’ genoemd. De standaard kan breder worden toegepast, maar het voorgestelde functioneel toepassingsgebied beperkt zich tot het gebruik van de standaard voor notificeren.

In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, gaat het niet om een standaard voor Cloud technologie. NL GOV profile for CloudEvents beschrijft hoe informatie over een plaatsgevonden gebeurtenis gestandaardiseerd kan worden uitgewisseld met gebruik van verschillende gegevensformaten, transportprotocollen en voorzieningen.

Als overheidsorganisaties de standaard toepassen, kunnen ze computersystemen maken waarmee ze elkaar snel en gestandaardiseerd kunnen notificeren over gebeurtenissen. Zo weet bijvoorbeeld een overheidsorganisatie direct dat er een bedrijf is opgericht of een persoon waarmee zij een relatie heeft verhuisd is en een nieuw adres heeft.
NL GOV profile for CloudEvents bevat onder andere aanvullende afspraken over het gebruik van bepaalde attributen. Zo wordt het mogelijk voor de Nederlandse overheid om gebruik te maken van internationale standaardisatie met afspraken die binnen de Nederlandse context nodig of wenselijk zijn.

NL GOV profile for CloudEvents is in beheer bij Logius. De internationale standaard CloudEvents is ontwikkeld door de Serverless Working Group van de Cloud Native Computing Foundation.

2.2 Waarom is deze standaard belangrijk?

Overheidsorganisaties hebben een groeiende behoefte aan actuele informatie vanuit databronnen. Gegevens veranderen vaak en snel, bijvoorbeeld bij verhuizingen of overlijden. Door NL GOV profile for CloudEvents toe te passen kunnen overheidsorganisaties elkaar gemakkelijker snel en gestandaardiseerd notificeren over dit soort gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden. Dat helpt de overheid om sneller en beter te werken: signalen komen snel op de juiste plek terecht, waardoor organisaties sneller kunnen reageren, betere keuzes kunnen maken en aan de verwachtingen van burgers kunnen voldoen.

Afnemers zijn door de notificaties snel op de hoogte van relevante gebeurtenissen en kunnen daarop gebeurtenisgedreven actie ondernemen. Afhankelijk van de implementatie kan het ook bijdragen aan het realiseren van de uitgangspunten Dataminimalisatie en Data bij de bron.

Meer over notificeren en de meerwaarde van deze standaard is beschreven op de website van de NORA.

3 Betrokkenen en proces

3.1 Gevolgde procedure

Logius heeft versie 1.0 van NL GOV profile for CloudEvents op 23 augustus 2024 aangemeld voor plaatsing op de ‘Pas toe of leg uit’-lijst.

De procedurebegeleider InnoValor Advies heeft op 8 oktober 2024 een intakegesprek gevoerd met de indiener, in aanwezigheid van Bureau Forum Standaardisatie. In dit gesprek is onderzocht of NL GOV profile for CloudEvents voldoet aan de criteria om in procedure te worden genomen. De resultaten van het onderzoek zijn vastgelegd in het intakeadvies.

Op basis van het intakeadvies heeft het Forum Standaardisatie op 4 december 2024 besloten de standaard in procedure te nemen. Vervolgens heeft de procedurebegeleider in overleg met de indiener en Bureau Forum Standaardisatie een expertgroep samengesteld en een voorzitter aangesteld om de standaard te toetsen.

De leden van de expertgroep zijn op 15 april 2025 bijeengekomen om de standaard te toetsen aan de criteria en geïdentificeerde aandachtspunten te bespreken. Tijdens deze bijeenkomst zijn ook het toepassings- en werkingsgebied vastgesteld. De uitkomst van het expertonderzoek is vastgelegd in het expertadvies.

Het Bureau Forum Standaardisatie publiceerde het expertadvies ter openbare consultatie via de website van Internetconsultatie van 24 juni tot 5 augustus 2025. In de openbare consultatie zijn twee reacties ontvangen. De reacties zijn aansluitend voorgelegd aan de indiener van de standaard.

Dit Forumadvies is opgesteld op basis van het expertadvies, reacties uit de openbare consultatie en inzichten van de leden van het Forum Standaardisatie. Indien het Forum Standaardisatie instemt met dit advies, wordt het aan het Overheidsbrede Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO) ter besluitvorming voorgelegd.

3.2 Resultaat van het expertonderzoek

De geconsulteerde experts adviseren om NL GOV profile for CloudEvents te verplichten aan de overheid (‘Pas toe of leg uit’) via plaatsing op de 'Pas toe of leg uit'-lijst van het Forum Standaardisatie voor het notificeren over gebeurtenissen op wijzigingen in alle registers.

De experts geven aan dat de termen ‘registers’ en ‘(basis)registratie(s)’ in de praktijk vaak door elkaar heen worden gebruikt. Voor het functioneel toepassingsgebied van deze standaard kunnen deze als synoniemen van elkaar worden gezien.

Aanvullend hebben de experts het vertrouwen uitgesproken in het open standaardisatieproces van Logius om het predicaat ‘Uitstekend beheer’ toe te kennen voor NL GOV profile for CloudEvents. Tijdens de expertbijeenkomst was er extra aandacht besteed aan de volgende punten:

Een businesscase voor het in gebruik nemen van NL GOV profile for CloudEvents.
Het draagvlak van NL GOV profile for CloudEvents binnen organisaties in de (semi-)publieke sector.
Hoe NL GOV profile for CloudEvents zich verhoudt tot Standaard Uitwisseling Formaat (StUF).

De experts verwachten dat de standaard relatief makkelijk implementeerbaar is. Wel zijn tijdens de expertbijeenkomst enkele aandachtspunten benoemd voor succesvolle adoptie van NL GOV profile for CloudEvents binnen de overheid. Deze zijn opgenomen in de adoptieadviezen. Voor de experts vormen deze geen belemmering om de standaard op te nemen op de ‘Pas toe of leg uit’-lijst.

3.3 Resultaat van de openbare consultatie

In de openbare consultatie werden twee openbare reacties ontvangen. De volledige reacties zijn in het consultatieverslag bijgevoegd.

Diana G.J. Niens van meldpunt Fraude geeft aan het niet eens te zijn met de invoering van de standaard. Dit omdat de standaard onwettige gegevensverwerking in de hand zou werken:

“Het probleem is dat van alles wordt toegepast, maar er niets wordt uitgelegd. Data over burgers wordt met iedereen gedeeld die een mooie prijs op tafel legt. Dit is illegaal en tevens onwettig. Elke burger heeft het volste recht om te weten welke data en wie het gedeeld wordt VOOR het gedeeld wordt. Bovendien behoort ten aller tijden om toestemming gevraagd te worden. Dat is iets dat nu bijna nooit gebeurt. Dit tast mensenrechten aan.”

De indiener zegt in reactie op de geuite zorgen van meldpunt Fraude hierover:

“Deze standaard zegt niks over afspraken m.b.t. bescherming van privacy – (want) dit is buiten scope van het NL GOV profile for CloudEvents. Dit wordt geregeld in andere standaarden/afspraken.”

De tweede reactie uit de internetconsultatie is van C. Dingemanse namens de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG). De RvIG geeft aan dat ze bezig zijn met het implementeren van de standaard voor ‘BRP Gebeurtenissen en Notificaties’. Ze omarmen de standaard nog steeds, maar lopen tijdens de implementatie tegen een aantal praktische en technische vraagstukken aan. Deze worden in de reactie op de internetconsultatie nader toegelicht. De indiener geeft aan de feedback van de RvIG erg waardevol te vinden:

“Dit zijn terechte opmerkingen. We willen deze graag gezamenlijk bespreken en verwerken in een volgende versie.”

Logius zal de geleverde feedback in volgende Technische Overleggen bespreken om te kijken hoe deze vraagstukken kunnen worden verduidelijkt in de standaard. De RvIG wordt van harte uitgenodigd om deze overleggen bij te wonen.

4. Toetsing op inhoudelijke criteria

Het Forum Standaardisatie hanteert vier inhoudelijke hoofdcriteria om te toetsen of een standaard in aanmerking komt voor verplichten (‘Pas toe of leg uit’) of aanbevelen aan de overheid.

Heeft de standaard toegevoegde waarde?
Zijn de standaard en het standaardisatieproces voldoende open?
Heeft de standaard voldoende draagvlak?
Is opname op de lijst een passend middel om de adoptie te bevorderen?

Ieder van deze hoofdcriteria heeft deelcriteria die staan beschreven op de website van het Forum Standaardisatie. Dit hoofdstuk beschrijft per criterium het resultaat van de toetsing.

4.1 Toegevoegde waarde

De toetsingsprocedure wijst uit dat NL GOV profile for CloudEvents voldoet aan het criterium ‘Toegevoegde waarde’.
Het voorgestelde functioneel toepassingsgebied voor NL GOV profile for CloudEvents is:
NL GOV profile for CloudEvents moet worden toegepast op het notificeren over gebeurtenissen op wijzigingen in alle registers.

De termen ‘registers’ en ‘(basis)registratie(s)’ worden in de praktijk vaak door elkaar heen gebruikt. Voor het functioneel toepassingsgebied van deze standaard kunnen deze als synoniemen van elkaar worden gezien. Het Forum Standaardisatie oordeelt dat dit functioneel toepassingsgebied voldoende duidelijk is en het verplichte gebruik van de standaard eenduidig beschrijft.

Door NL GOV profile for CloudEvents toe te passen kunnen overheidsorganisaties elkaar gemakkelijker snel en gestandaardiseerd notificeren over plaatsgevonden gebeurtenissen. Overheidsorganisaties hebben een groeiende behoefte aan actuele informatie vanuit databronnen. Gegevens veranderen vaak en snel, bijvoorbeeld bij verhuizingen of overlijden.

De standaard heeft de potentie om veel processen binnen de Nederlandse overheid te verbeteren. Afnemers zijn door de gestandaardiseerde notificaties snel op de hoogte van relevante gebeurtenissen en kunnen daarop gebeurtenisgedreven actie ondernemen. NL GOV profile for CloudEvents maakt het voor organisaties mogelijk om beter digitaal samen te werken en efficiënter en tijdiger informatie uit te wisselen. Afhankelijk van de implementatie kan het ook bijdragen aan dataminimalisatie en data bij de bron.

In het document “Waarom notificeren” van Logius wordt de meerwaarde van notificeren binnen een organisatie uiteengezet. Deze zijn als volgt:

Dienstverlening: Signalen komen snel terecht op de juiste plaats. Dit biedt kansen om snel te reageren en klanten beter van dienst te zijn.
Effectiviteit: Organisaties krijgen de beschikking over actuele gegevens en de context en kunnen op basis daarvan betere beslissingen nemen.
Inzicht: Op basis van actuele informatie zijn real time analyses en voorspellingen mogelijk waarmee organisaties vroegtijdig maatregelen kunnen nemen.
Verwachting: We leven in een samenleving waarin snel reageren de norm is. We verwachten dit gedrag daarom ook in toenemende mate van de overheid.

4.2 Open standaardisatieproces

De toetsingsprocedure wijst uit dat het beheer van NL GOV profile for CloudEvents voldoet aan het criterium ‘Open standaardisatieproces’, dusdanig om aan Logius het predicaat ‘Uitstekend beheer’ te kunnen toekennen voor NL GOV profile for CloudEvents.

Beheerder Logius stelt het specificatiedocument van de standaard kosteloos beschikbaar. Logius heeft NL GOV profile for CloudEvents beschikbaar gesteld volgens de Creative Commons Attribution 4.0 International Public License. Hierdoor is intellectueel eigendomsrecht voor eenieder beschikbaar en is de standaard vrij implementeerbaar en te gebruiken.

Documentatie over de ontwikkeling is publiek beschikbaar. Het beheer- en besluitvormingsproces is ingericht volgens het Beheer en Ontwikkelmodel Open Standaarden (BOMOS). NL GOV profile for CloudEvents is opgenomen in het beheermodel voor API gerelateerde Standaarden. NL GOV profile for CloudEvents kan weliswaar worden toegepast bij gebruik van API’s, maar is geen API gebonden standaard. De opname in het beheermodel slaat op de manier waarop deze wordt beheerd, niet over de inhoud van de standaard.

Documentatie over het beheerproces kan ook worden gevonden via de documentatie van het Technisch Overleg. Binnen het Technisch Overleg CloudEvents wordt een brede groep van belanghebbenden uitgenodigd om hun belangen te vertegenwoordigen. Dit overleg wordt circa vier keer per jaar georganiseerd. Via Logius’ beheermodel is de betrokkenheid van stakeholders gegarandeerd. Denk daarbij ook aan alle leden die middels het MIDO de wijzigingen goedkeuren. Bij major inhoudelijke wijzigingen houdt Logius een publieke consultatie.

De internationale standaard CloudEvents waarop NL GOV profile for CloudEvents is gebaseerd is een open standaard en wordt beheerd door de Cloud Native Computing Foundation (CNCF). De CNCF maakt deel uit van de non-profit Linux Foundation. Het Governance model en beschrijving van het beheermodel is beschreven op de GitHub van CloudEvents.

Beheer van NL GOV profile for CloudEvents is meerjarig gedekt door Logius en opdrachtgever Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK).

Het Forum Standaardisatie verwacht dat de standaard relatief makkelijk implementeerbaar is. Aan het gebruik van NL GOV profile zijn geen licentiekosten verbonden. De standaard kan over de grenzen van organisaties en sectoren worden gebruikt en is niet alleen bedoeld voor gegevensuitwisseling binnen één organisatie of sector. NL GOV profile for CloudEvents kan worden opgenomen op de ‘Pas toe of leg uit’-lijst naast reeds opgenomen standaarden, zoals StUF. De standaarden overlappen niet met elkaar en kunnen naast elkaar worden toegepast.

4.3 Draagvlak

De toetsingsprocedure wijst uit dat NL GOV profile for CloudEvents voldoet aan het criterium ‘Draagvlak’.
De standaard is aangemeld op initiatief van de stakeholders in het Technisch Overleg, waaronder afgevaardigden van Kadaster, Belastingdienst, Waarderingskamer, KVK, VNG en TNO. De vertegenwoordigers vanuit de (semi-)publieke sector in de expertsessie staan achter de adoptie van de standaard. Daarnaast is NL GOV profile for CloudEvents binnen de GDI als een benodigde standaard voor notificeren benoemd. Dit staat beschreven in de Architectuur Digitale Overheid 2030 die door het OBDO is vastgesteld.

De standaard kent reeds toepassingen in de energiesector en wordt gebruikt voor de Basis Registratie Ondergrond (BRO). RvIG is op dit moment bezig de standaard te implementeren voor de Basisregistratie Personen (BRP) API notificaties. Realisatie van deze notificatie API voor gemeenten is gepland in 2025.

De standaard draagt bij aan interoperabiliteit binnen de Nederlandse overheid. Om de volle meerwaarde van de standaard te kunnen benutten, moeten er wel domeinspecifieke afspraken worden gemaakt. Dit laat de formulering van de standaard toe.

Marktondersteuning voor NL GOV profile for CloudEvents wordt onder andere geboden door Nederlandse leveranciers. Internationale platformen ondersteunen de bovenliggende CloudEvents standaard in hun producten. Daarnaast bestaan er software development kits (SDKs) voor het gebruik van CloudEvents op basis van meerdere protocollen en programmeertalen.

4.4 Opname op de lijst bevordert adoptie

De toetsingsprocedure wijst uit dat NL GOV profile for CloudEvents voldoet aan het criterium ‘Opname op de lijst bevordert adoptie’.

Het Forum Standaardisatie verwacht dat opname van NL GOV profile for CloudEvents op de ‘Pas toe of leg uit’-lijst de interoperabiliteit van overheidsinformatie bevordert. Logius zal de adoptie stimuleren door NL GOV profile for CloudEvents in de eigen voorzieningen te gebruiken en heeft voor ondersteuning bij de implementatie een handreiking voor de standaard online beschikbaar.

De organisatie zal zelf als ambassadeur bijdragen aan de implementatie van NL GOV profile for CloudEvents door middel van:

Zelf kartrekker te zijn bij de implementatie van de standaard;
Het organiseren van het Technisch Overleg;
Het aanbieden/onderhouden van handreikingen van de standaard;
Voorzien in kennisdeling en deelname aan de werkgroep Notificeren van FDS.

Vragen over de standaard kunnen door Logius zelf worden beantwoord of worden voorgelegd aan het Technisch Overleg. Het Forum Standaardisatie is van mening dat meer ondersteuning in adoptie en implementatie wenselijk is. Dit heeft geleid tot een aanvullend advies aan het Technisch Overleg (zie hoofdstuk 5).

De standaard is voor het Federatief Data Stelsel (FDS) de beoogde standaard voor notificaties met betrekking tot registers. Een groot aantal organisaties en bedrijfsprocessen maakt reeds gebruik van de registers binnen het Federatief Data Stelsel. Het gebruik van het Federatief Data Stelsel wordt ook expliciet benoemd binnen de Nederlandse Digitaliseringstrategie. Dit alles zal bijdragen aan de adoptie van de standaard.

Gemeenten gebruiken al een gemeentelijke standaard voor het notificeren van zaakgerichte informatie. Deze is onderdeel van API’s voor Zaakgericht Werken. Via deze standaard kunnen gemeentelijke systemen geautomatiseerd notificaties ontvangen over (relevante) wijzigingen in zaak-gerelateerde gegevens. Binnen het gemeentedomein wordt dit als positief ervaren. Andere overheidsorganisaties maken regelmatig gebruik van dezelfde gegevens. Gemeenten lopen er daarbij tegenaan dat andere organisaties deze gemeentelijke standaard niet ondersteunen. Dit wordt als een beperking gezien. De implementatie van NL GOV profile for CloudEvents zorgt ervoor dat notificaties met alle soorten overheidsorganisaties gestandaardiseerd kan plaatsvinden. Dit bevordert de samenwerking, vermindert maatwerk en leidt tot minder kosten. De VNG kan de gemeentelijke standaard relatief eenvoudig compliant maken met het NL GOV Profile for CloudEvents. De koepelorganisatie ziet de voordelen hiervan opwegen tegen de nadelen.

5 Adviezen bij opname van de standaard

Het Forum Standaardisatie geeft de volgende adviezen bij plaatsing van NL GOV profile for CloudEvents op de ‘Pas toe of leg uit’-lijst:

Het Forum Standaardisatie roept Logius op om actief deel te nemen aan de Serverless Working Group van de CloudEvents standaard en de belangen van de Nederlandse overheid te vertegenwoordigen. NL GOV profile for CloudEvents is opgesteld op basis van de internationale standaard CloudEvents. De overheid is op dit moment echter niet betrokken bij de governance van CloudEvents.
Het Forum Standaardisatie adviseert Logius om binnen een jaar na plaatsing koepelorganisaties te identificeren, aan te schrijven en deze te verzoeken om een rol te nemen in het opstellen, publiceren en verspreiden van domeinspecifieke afspraken. De meerwaarde van de standaard wordt pas volwaardig benut als er domein- of sectorspecifieke afspraken worden gemaakt voor CloudEvents.
Het Forum Standaardisatie roept Logius op binnen een jaar na plaatsing te onderzoeken of er een centraal overzicht (gebeurtenissenregister) voor NL GOV profile for CloudEvents kan worden gecreëerd. Hierin kunnen domeinspecifieke afspraken worden gepubliceerd en een overzicht worden gemaakt van beschikbare events. Op deze manier hebben partijen die de standaard willen implementeren een centraal overzicht van de verschillende type gebeurtenissen per aanbieder.
Het Forum Standaardisatie adviseert Logius om binnen een jaar na plaatsing invulling te geven aan een profiel voor abonneren op gebeurtenissen (event subscriptions).
Het Forum Standaardisatie roept Logius op om het Technisch Overleg meer onder de aandacht te brengen bij de beoogde doelgroep.
Het Forum Standaardisatie roept het Technisch Overleg CloudEvents op om binnen een jaar na plaatsing te onderzoeken hoe meer capaciteit voor adoptieondersteuning kan worden geboden. Hiervoor kan worden gekeken naar het opstellen van een werkgroep.

Documentatie-type

vergaderstuk