Monitor Open Standaarden 2025: open standaarden noodzakelijker dan ooit

Content

Meer digitale soevereiniteit, hoe dan? Onder andere door open standaarden toe te passen. Toch blijkt uit de Monitor Open Standaarden 2025 dat overheidsorganisaties nog te weinig verplichte open standaarden uitvragen. In slechts 50% van de gevallen wordt om de verplichte open standaarden gevraagd. Dit percentage is al jaren nagenoeg gelijk.  

Waarom stagneert de toepassing?

Hoe komt deze stagnatie? Uit de Monitor blijkt dat er verschillende redenen zijn waarom overheidsorganisaties open standaarden nog niet altijd toepassen. Overheidsorganisaties:

  1. kennen de open standaarden, het beleid en beschikbare hulpmiddelen niet;
  2. willen open standaarden niet uitvragen uit angst voor te weinig aanbiedingen;
  3. kunnen de open standaarden niet goed uitvragen, bijvoorbeeld door de groeiende complexiteit van ICT, ;
  4. voelen zich niet verplicht, omdat handhaving en toezicht vrijwel volledig ontbreekt.

 

Maar het kán wel

Jaarlijks laat de monitor ook zien dat het toepassen van open standaarden in aanbestedingen wél mogelijk is. Ook dit jaar zijn er succesvolle voorbeelden, zoals bij: Rijkswaterstaat, Belastingdienst, Rijksdienst voor het Wegverkeer, Ministerie van Binnenlandse Zaken, Logius, Stichting ICTU, Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Rijksdienst voor het wegverkeer, gemeente Sittard-Geleen, gemeente Amsterdam en de provincie Noord-Brabant. 

Forum Standaardisatie roept op deze goede voorbeelden te volgen. Gebruik bijvoorbeeld de Beslisboom Open Standaarden of raadpleeg vergelijkbare aanbestedingen via de NORA. 

 

Aanbevelingen aan bestuurders

Op bestuurlijk gebied doet Forum Standaardisatie op basis van de Monitor Open Standaarden 2025 de volgende voorstellen aan bestuurders van het Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid:

  1. Zorg voor controle vooraf op aanbestedingsdocumenten;
  2. Actualiseer de Instructie rijksdienst bij aanschaf van ICT-diensten of -producten;
  3. Onderzoek of het ‘Pas toe of leg uit’-beleid en de standaarden juridisch sterker verankerd kunnen worden;
  4. Geef daarbij prioriteit aan de toepassing van nog te weinig gebruikte veiligheidsstandaarden: DNSSEC, SPF, DKIM, IPv6, DMARC en DANE. 

In een tijd waarin digitale soevereiniteit steeds urgenter wordt, is het belangrijk om te weten dat open standaarden daar een essentiële bijdrage aan leveren. De Staatssecretaris informeert de Tweede Kamer daarom over de voortgang via de Monitor Open Standaarden. We weten dat het mogelijk is én noodzakelijk - met de juiste ondersteuning en aandacht kan elke organisatie stappen zetten.

Bekijk de Monitor Open Standaarden 2025